Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Η ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΑΦΥΠΝΙΖΕΙ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΟΥΣ ΦΟΒΟΥΣ




Παρά τα πάμπολλα που έχουν γραφτεί για τις αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου στην τελευταία δεκαετία, οι επιπτώσεις τους στην παγκόσμια οικονομία αποδείχθηκαν πολύ λιγότερο επίπονες απ’όσο στο παρελθόν.



Τα επίπεδα ζενίθ που εκδηλώθηκαν το τελευταίο διάστημα, σχεδόν καθόλου δεν κατηγορήθηκαν για την διεθνή ύφεση, ενώ είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο στις υφέσεις 1973-74, 1980-81 και 1990-91. Κι αυτό γιατί ο πλανήτης δεν έχει αντιμετωπίσει πραγματικό πετρελαϊκό σοκ τα τελευταία 20 χρόνια.



Αν κλείσει η διώρυγα του Σουέζ και οι σχετιζόμενοι αγωγοί του, θα επηρεαστεί το 3% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ εάν η κατάσταση σοβαρέψει πολύ και κλείσουν στα Στενά του Ορμούζ, θα μπλοκαριστεί το 17% του διεθνούς εμπορίου πετρελαίου. Το πιο εφιαλτικό σενάριο θα είναι ανασφάλεια στην κορυφαία πετρελαιοπαραγωγό Σαουδική Αραβία, που παράγει το ένα δέκατο της παγκόσμιας προσφοράς.


Για να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη, το αραβικό πετρελαϊκό εμπάργκο του 1973 επηρέασε το 7% της παγκόσμιας παραγωγής, προκαλώντας τριπλασιασμό τιμών και την χειρότερη ύφεση σε 40 χρόνια. Η Ιρανική Επανάσταση το 1979 και ο ακόλουθος πόλεμος Ιράν – Ιράκ επηρέασαν το ένα δέκατο της παραγωγής και ήταν σχεδόν εξίσου καταστροφικά.


Υπάρχουν και κάποιοι ελαφρυντικοί παράγοντες, πάντως. Σε αντίθεση με την δεκαετία του ’70, τα ανεπτυγμένα έθνη έχουν αναπτύξει μεγάλα στρατηγικά αποθέματα σήμερα (που αντιστοιχούν σε 500 ημέρες του πετρελαίου που διασχίζει την Αίγυπτο, για παράδειγμα), αν και ο συντελεστής πετρελαϊκής βαρύτητας ανά μονάδα οικονομικής ανάπτυξης έχει σχεδόν μειωθεί στο ήμισυ από το ’70.


Ας μην επαναπαυόμαστε όμως από το γεγονός ότι και οι τρεις υφέσεις που ακολούθησαν σοκ στις τιμές πετρελαίου, ήταν ελαφρύτερες από την προηγούμενη ύφεση. Ο οικονομολόγος κ. Nouriel Roubini τονίζει ότι επίσης κάθε αύξηση τιμών είναι ηπιότερη και βραδύτερη από την προηγούμενη.

Με δεδομένη την υπερβολικά χαλαρή πιστωτική πολιτική σε πολλές χώρες, ορισμένοι ανησυχούν ότι ένα σοκ προσφοράς θα προκαλέσει τον τρομερό στασιμοπληθωρισμό. Όπως και οι πετρελαϊκές κρίσεις, οι πιλότοι της ευάλωτης διεθνούς οικονομίας θα πρέπει να ελπίζουν ότι αυτή είναι μια φράση που παραμένει στις σελίδες των βιβλίων οικονομίας, όχι στις εφημερίδες.




Οι φόβοι για ένα τέτοιο φαινόμενο περιορισμένων πιθανοτήτων αλλά μεγάλης επίδρασης, αναδύονται τώρα για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο στο Ιράκ το 2003, εξαιτίας του χάους στην Αίγυπτο και την ανησυχία ότι τα προβλήματα μπορεί να μεταδοθούν και σε άλλα απολυταρχικά καθεστώτα της περιφέρειας, η οποία όλη μαζί δίνει το ένα τρίτο της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: