Από τα πολιτικά σχόλια και τα δημοσιεύματα των ΜΜΕ, προκύπτει πως ο πιο εύκολος στόχος είναι οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί.
Οι πρώτοι κατηγορούνται διότι ο ανεύθυνος δανεισμός και η κερδοσκοπία τους οδήγησαν στην κατάρρευση οικονομιών όπως η Λετονία και η Ιρλανδία, και στη πρόκληση κινδύνων για κράτη όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία.
Από την άλλη, οι πολιτικοί κατηγορούνται διότι δεν πήραν τα απαραίτητα δημοσιονομικά μέτρα ώστε να αποτραπούν οι φούσκες, να συμμαζευτούν τα ελλείμματα, και να αποφευχθεί η οικονομική υπερθέρμανση.
Τώρα, με όλα όσα έχουν μεσολαβήσει, κάποιοι πρέπει να τιμωρηθούν
Αυτό όμως το παιχνίδι του ποιος φταίει, δεν παίζει ουσιαστικό ρόλο. Σίγουρα, οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί έκαναν μοιραία λάθη, και μας οδήγησαν στη κρίση. Η παρουσία όμως κάποιων ανίκανων και ανήθικων στο τιμόνι της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν φταίει από μόνη της. Να μη ξεχνάμε πως οι πολιτικοί ηγέτες της Λετονίας και της Ιρλανδίας, χαρακτηρίζονταν ως πρότυπα, μέχρι που επήλθε η κρίση και τώρα θεωρούνται αποδιοπομπαίοι τράγοι.
Το φταίξιμο είναι όλων αυτών, όσων γνώριζαν, ή θα έπρεπε να γνωρίζουν, για τα ρίσκα που εμπεριέχει η απεμπόληση του δικαιώματος του κάθε κράτους να ορίζει τα επιτόκια.
Ξέρουμε πολύ καλά, πως η μείωση των επιτοκίων προκαλεί τεράστια επέκταση της πίστωσης. Σε χώρες με μεγαλύτερη τιμαριθμική ανάπτυξη από αυτήν της Γερμανίας, αλλά με τα ίδια κόστη δανεισμού, τα χαμηλά επιτόκια προκαλούν υπερθέρμανση, πληθωρισμό, και περαιτέρω μείωση τους.
Το να αντιμετωπιστεί η ζήτηση που προκαλείται από την εύκολη πίστωση, με μόνο όπλο την δημοσιονομική πολιτική, είναι μάταιο, αν όχι και παράλογο ως μέθοδος.
Πως μπορείς να σφίξεις τα δημοσιονομικά λουριά, για να ισοσταθμίσεις δαπάνες (εξαιτίας της πίστωσης) μεγαλύτερες από το 100% του ΑΕΠ μέσα σε τρία μόλις χρόνια, όπως συνέβη στην Ιρλανδία το διάστημα 2004-07; Και μάλιστα σε μια δημοκρατία με δημοσιονομικό πλεόνασμα;
Όποιος περιμένει από τους πολιτικούς ηγέτες σε μια δημοκρατία που διαθέτει πλεονάσματα, να αυξήσουν τους φόρους, ή να περικόψουν κοινωνικές δαπάνες, δημόσιες επενδύσεις κλπ. είναι μάλλον εκτός πραγματικότητας.
Πολύ απλά, τα ρίσκα κάποιων μικρών περιφερειακών χωρών είναι εγγενή, εξαιτίας του συστήματος που δημιούργησε η νομισματική ένωση. Έτσι, αυτοί που φταίνε είναι οι ιδρυτές του συστήματος αυτού, και αυτοί που προέβλεψαν τα προβλήματα, αλλά δεν μίλησαν.
Το όνειρο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ώθησε κάποιους στο να παραμείνουν σιωπηλοί, για χάρη του μέλλοντος του ευρώ. Τώρα όμως έχουμε μια υπαρξιακή κρίση για ολόκληρη την ευρωζώνη.
Η παραμέληση των ρίσκων, και η υπερτίμηση των πλεονεκτημάτων του ευρώ, με στόχο τη βραχυπρόθεσμη στήριξή του, μας οδήγησε στην αυτοκαταστροφή.
Κάποιοι που όχι μόνο ανέχτηκαν, αλλά στήριξαν τις υπερβολές χωρών όπως η Λετονία, υποσχόμενοι πως η ένταξη στην ΕΕ και στο ευρώ, θα φέρει ανάπτυξη, ευμάρεια, και πειθαρχία, είναι αυτοί που πραγματικά φταίνε.
Κάθε οικονομία χρειάζεται κάποιον που θα την προειδοποιήσει, μόλις το «πάρτι» εξελιχθεί εκτός ελέγχου. Αυτός είναι ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών, και για αυτό είναι ανεξάρτητες από την πολιτική παρέμβαση, όπως άλλωστε προβλέπει η Συνθήκη της Ευρώπης. Κάτι τέτοιο όμως δεν αντανακλάται και στην νομισματική ένωση.
Όταν χάσουν την δυνατότητα να καθορίζουν τα επιτόκια, τότε οι μικρές περιφερειακές χώρες γίνονται ευάλωτες σε πληθωριστικέ τάσεις και σε υπερθέρμανση της οικονομίας τους. Κανένας όρος της Συνθήκης δεν προβλέπει την αντιμετώπιση αυτού του εγγενούς προβλήματος.
Και τώρα όλοι μα όλοι υποφέρουμε, εξαιτίας αυτής της παράλειψης.
Του Leif Pagrotsky, Σουηδού βουλευτή, αντιπροέδρου του Δ.Σ της Riksbank, και πρώην υπουργού Εμπορίου και Βιομηχανίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου